อุทธรณ์คำสั่งให้รื้อถอน ... แต่ไม่ได้รับแจ้งผลการพิจารณา: ต้องฟ้องคดีภายในเวลาใด

ผู้ฟ้องคดีได้รับค าสั่งดังกล่าวเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2562 และไม่เห็นด้วยจึงได้ มีหนังสือลงวันที่ 4 มิถุนายน 2562 อุทธรณ์ค าสั่งต่อผู้อ านวยการเขต แต่ก็ไม่ได้รับแจ้งผลการพิจารณา นางมุกเห็นว่าค าสั่งรื้อถอนอาคารไม่ชอบด้วยกฎหมาย เนื่องจากตนได้รื้อถอนอาคาร ในส่วนที่รุกล้ าคลองลาดพร้าวออกไปแล้ว จึงยื่นฟ้องผู้อ านวยการเขตต่อศาลปกครองชั้นต้น เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2562 ขอให้ศาลมีค าพิพากษาให้เพิกถอนค าสั่งที่พิพาท ความเป็นธรรม ... จากค าพิพากษาศาลปกครอง ประเด็นที่ต้องพิจารณา: ผู้ฟ้องคดีน าคดีมายื่นฟ้องต่อศาลปกครองภายในระยะเวลา ที่กฎหมายก าหนดไว้หรือไม่? ข้อกฎหมายที่ส าคัญ : พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 44 บัญญัติว่า ภายใต้บังคับมาตรา 48 ในกรณีที่ค าสั่งทางปกครองใดไม่ได้ ออกโดยรัฐมนตรีและไม่มีกฎหมายก าหนดขั้นตอนอุทธรณ์ภายในฝ่ายปกครองไว้เป็นการเฉพาะ ให้คู่กรณี อุทธรณ์ค าสั่งทางปกครองนั้นโดยยื่นต่อเจ้าหน้าที่ผู้ท าค าสั่งทางปกครองภายในสิบห้าวันนับแต่วันที่ตน ได้รับแจ้งค าสั่งดังกล่าว มาตรา 45 บัญญัติว่า ให้เจ้าหน้าที่ตามมาตรา 44 วรรคหนึ่ง พิจารณาค าอุทธรณ์และ แจ้งผู้อุทธรณ์โดยไม่ชักช้า แต่ต้องไม่เกินสามสิบวันนับแต่วันที่ได้รับอุทธรณ์ ในกรณีที่เห็นด้วยกับ ค าอุทธรณ์ไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วนก็ให้ด าเนินการเปลี่ยนแปลงค าสั่งทางปกครองตามความเห็นของตน ภายในก าหนดเวลาดังกล่าวด้วย วรรคสอง บัญญัติว่า ถ้าเจ้าหน้าที่ตามมาตรา 44 วรรคหนึ่ง ไม่เห็นด้วย กับค าอุทธรณ์ไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วนก็ให้เร่งรายงานความเห็นพร้อมเหตุผลไปยังผู้มีอ านาจพิจารณา ค าอุทธรณ์ภายในก าหนดเวลาตามวรรคหนึ่ง ให้ผู้มีอ านาจพิจารณาค าอุทธรณ์พิจารณาให้แล้วเสร็จภายใน สามสิบวันนับแต่วันที่ตนได้รับรายงาน ถ้ามีเหตุจ าเป็นไม่อาจพิจารณาให้แล้วเสร็จภายในระยะเวลาดังกล่าว ให้ผู้มีอ านาจพิจารณาอุทธรณ์มีหนังสือแจ้งให้ผู้อุทธรณ์ทราบก่อนครบก าหนดเวลาดังกล่าว ในการนี้ ให้ขยายระยะเวลาพิจารณาอุทธรณ์ออกไปได้ไม่เกินสามสิบวันนับแต่วันที่ครบก าหนดเวลาดังกล่าว พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 มาตรา 49 บัญญัติว่า การฟ้องคดีปกครองจะต้องยื่นฟ้องภายในเก้าสิบวันนับแต่วันที่รู้ หรือควรรู้เหตุแห่งการฟ้อง ศาลปกครองสูงสุดพิจารณาแล้วเห็นว่า ค าสั่งให้รื้อถอนอาคารมีลักษณะเป็นการ ใช้อ านาจตามกฎหมายของเจ้าหน้าที่ที่มีผลเป็นการสร้างนิติสัมพันธ์ขึ้นระหว่างบุคคลที่มีผลกระทบต่อ สถานภาพของสิทธิหรือหน้าที่ของผู้ฟ้องคดีจึงเป็นค าสั่งทางปกครองตามมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติ วิธีปฏิบัติราชการทางปกครองฯ แต่โดยที่ประกาศของคณะปฏิวัติฉบับที่ผู้อ านวยการเขตใช้อ านาจในการ ออกค าสั่งนั้น ไม่ได้ก าหนดขั้นตอนและระยะเวลาอุทธรณ์ส าหรับการโต้แย้งไว้การด าเนินการดังกล่าว จึงต้องปฏิบัติตามมาตรา 3 แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง ฯ ซึ่งเป็นกฎหมายทั่วไป (ต่างจากการออกค าสั่งให้รื้อถอนตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ที่มีก าหนดขั้นตอน และระยะเวลาอุทธรณ์ส าหรับการโต้แย้งไว้โดยเฉพาะ) 2 เมื่อผู้ฟ้องคดีได้รับค าสั่งพิพาทเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2562 และไม่เห็นพ้องด้วย จึงได้มีหนังสือลงวันที่ 4 มิถุนายน 2562 อุทธรณ์ค าสั่งต่อผู้อ านวยการเขต ซึ่งตามมาตรา 45 แห่งพระราชบัญญัติฉบับเดียวกัน ก าหนดให้ผู้มีอ านาจพิจารณาอุทธรณ์จะต้องพิจารณาให้แล้วเสร็จ ภายใน 60 วัน นับแต่วันที่เจ้าหน้าที่ผู้ท าค าสั่งทางปกครองได้รับอุทธรณ์หากมีเหตุจ าเป็นไม่อาจพิจารณา ให้แล้วเสร็จภายในก าหนดเวลาดังกล่าวได้จะต้องมีหนังสือแจ้งให้ผู้อุทธรณ์ทราบก่อนก าหนด 60 วัน ระยะเวลาการพิจารณาอุทธรณ์จึงจะขยายออกไปอีก 30 วัน นับแต่วันที่ครบก าหนด 60 วัน ดังกล่าว ดังนั้น รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยซึ่งเป็นผู้มีอ านาจพิจารณาอุทธรณ์จึงต้อง พิจารณาอุทธรณ์ให้แล้วเสร็จภายใน 60 วัน นับแต่วันที่ผู้อ านวยการเขตได้รับหนังสืออุทธรณ์ของผู้ฟ้องคดี คือ ภายในวันที่3 สิงหาคม 2562 เมื่อรัฐมนตรีฯ ไม่ได้วินิจฉัยอุทธรณ์ภายในเวลาดังกล่าว และไม่มีการแจ้งขยาย ระยะเวลาการพิจารณาอุทธรณ์ให้ผู้ฟ้องคดีทราบ จึงต้องถือว่า วันถัดจากวันครบก าหนด 60 วัน เป็นวันที่ผู้ฟ้องคดีรู้หรือควรรู้ถึงเหตุแห่งการฟ้องคดีและชอบที่จะยื่นฟ้องต่อศาลภายใน 90 วัน นับแต่ วันดังกล่าว ตามมาตรา 49 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองฯ โดยไม่จ าต้องรอผลการพิจารณา อุทธรณ์อีกต่อไป กล่าวคือ ต้องยื่นฟ้องคดีภายในวันที่1 พฤศจิกายน 2562 การน าคดีมาฟ้องเมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2562 จึงเป็นการยื่นฟ้องเมื่อล่วงพ้นก าหนด ระยะเวลาการฟ้องคดีแล้ว และโดยที่เป็นการฟ้องเพื่อประโยชน์ของผู้ฟ้องคดีโดยตรง ไม่ใช่การฟ้องคดี ที่เกี่ยวกับการคุ้มครองประโยชน์สาธารณะที่จะยื่นฟ้องคดีเมื่อใดก็ได้ศาลจึงไม่อาจรับค าฟ้องคดีนี้ ไว้พิจารณาได้(ค าสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 376/2563) หลักกฎหมายปกครองและบรรทัดฐานการปฏิบัติราชการ 1. กรณีที่ค าสั่งทางปกครองใดไม่ได้มีกฎหมายก าหนดขั้นตอนและระยะเวลาอุทธรณ์ ไว้โดยเฉพาะ ให้บังคับใช้ตามหลักทั่วไป ตามมาตรา 3 แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 โดยในการยื่นอุทธรณ์ดังกล่าวให้ยื่นต่อเจ้าหน้าที่ผู้ท าค าสั่งทางปกครองภายใน 15 วัน นับแต่ วันที่ตนได้รับแจ้งค าสั่ง ตามมาตรา 44 แห่งพระราชบัญญัติเดียวกัน 2. กรณีผู้มีอ านาจพิจารณาอุทธรณ์ไม่วินิจฉัยอุทธรณ์ภายในก าหนดเวลา 60 วัน นับแต่ วันที่เจ้าหน้าที่ผู้ท าค าสั่งได้รับอุทธรณ์ และไม่มีการแจ้งขยายระยะเวลาการพิจารณาอุทธรณ์ให้ผู้อุทธรณ์ทราบ ให้ถือว่าวันถัดจากวันครบก าหนด 60 วันดังกล่าว เป็นวันที่ผู้อุทธรณ์รู้หรือควรรู้ถึงเหตุแห่งการฟ้องคดี สามารถน าคดีมาฟ้องต่อศาลได้ โดยไม่ต้องรอผลการพิจารณาอุทธรณ์อีกต่อไป (ปรึกษาคดีปกครองได้ที่สายด่วนศาลปกครอง 1355)