พิธีลงเสาเอกบ้าน ความหมาย ของที่ต้องใช้ และขั้นตอนทำพิธีอย่างละเอียด

สำหรับการสร้างบ้านนั้น “พิธีลงเสาเอกบ้าน” จึงถือเป็นพิธีสำคัญ เพราะหากเรานำเสาเอกลงตามฤกษ์ที่กำหนดไว้ ก็มีความเชื่อกันวันบ้านนั้นจะอยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุข เราจึงอยากนำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับพิธีลงเสาเอกว่ามีความหมาย ของที่จำเป็นต้องใช้ และขั้นตอนอย่างไรบ้าง

พิธีลงเสาเอกบ้านคืออะไร

เสาเอกบ้านเป็นโครงสร้างที่มีความสำคัญไม่ว่าจะเป็นบ้านหรืออาคาร เพราะทำหน้าที่รับน้ำหนักของอาคารหรือบ้านเหล่านั้น ซึ่งเสาเอกก็มีการปรับเปลี่ยนวัสดุตามยุคสมัยที่เปลี่ยนไป แต่เดิมที่คนไทยนิยมสร้างบ้านไม้ เสาเอกของบ้านจึงทำจากไม้ แต่ในปัจจุบันได้มีการปรับเปลี่ยนมาเป็นคอนกรีต แต่ถ้าเป็นความหมายในเชิงความเชื่อ เราก็เชื่อกันว่าเสาเอกนั้นแสดงถึงความมั่นคง

สิ่งจำเป็นสำหรับพิธีลงเสาเอกบ้าน

• วันเวลาสำหรับพิธีลงเสาเอกบ้าน

โดยปกติแล้ววันและเวลามงคลสำหรับทำพิธีลงเสาเอกบ้านจะยึดตามเวลาและวันมงคลเป็นหลัก ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับโฉลกของเจ้าของบ้าน ที่อ้างอิงตามปฏิทินจันทรคติ หรือการนับเดือนแบบไทย เช่น เดือนอ้าย, เดือนยี่, เดือน 4, เดือน 5, เดือน 9 หรือเดือน 12 โดยทั่วไปแล้วจะยึดจากวันเดือนปีเกิดของเจ้าของบ้าน ในการกำหนดวัน เวลา และตำแหน่งของเสาเอกที่เหมาะสมของบ้าน

• กำหนดฤกษ์พิธีลงเสาเอกบ้าน

ส่วนใหญ่จะยึดเลขมงคล อย่างเลข 9 ก็เป็นไปตามความเชื่อ ที่หมายถึงความก้าวหน้า ดังนั้นจึงมักเห็นเวลาทำพิธีเสาเอกเป็นเวลา 9.00 น. แต่เพราะในปัจจุบันพิธีลงเสาเอกบ้านมีการปรับเปลี่ยนตามยุคสมัย ดังนั้นฤกษ์ที่เหมาะสม จึงแล้วแต่ความเชื่อของคน ว่าจะเริ่มนับการเริ่มต้นของพิธีลงเสาเอกบ้านจากเวลาที่ตอกเสาเข็มต้นแรก หรือจะยึดตามเวลาที่เทคอนกรีตลงบนฐานรากก็ได้ ขึ้นอยู่กับความเชื่อและวัฒนธรรมของแต่ละพื้นที่

• ของมงคลสำหรับพิธีลงเสาเอกบ้าน

1. โต๊ะหมู่บูชา
2. เครื่องสักการะ
3. ชุดจตุปัจจัยไทยสำหรับถวายพระ
4. สายสิญจน์
5. ผ้าสามสี
6. ผ้าหัวเสา
7. ผ้าห่มเสา
8. ผ้าแพรสีแดงหรือผ้าขาวม้า
9. เครื่องสำหรับบูชาฤกษ์หรือเครื่องสังเวยเทวดา
10. แผ่นนาก,แผ่นเงิน,แผ่นทอง,ทองคำเปลว
11. ข้าวตอกดอกไม้
12. เหรียญเงินและทองอย่างละ 9 เหรียญ
13. น้ำมนต์ 1 ขันและหญ้าคา 1 กำ
14. หน่ออ้อยและกล้วย
15. ทรายเสก
16. แป้งตอกตามเหมาะสม
17. ไม้มงคล 9 อย่าง และใบไม้มงคล

• ไม้มงคล 9 อย่างสำหรับพิธีลงเสาเอกบ้าน

1. - ราชพฤกษ์ หมายถึง อำนาจบารมี ความก้าวหน้า และวาสนาดี
2. - ขนุน หมายถึง ความเกื้อหนุน ทำสิ่งใดก็สำเร็จ
3. - ชัยพฤกษ์ หมายถึง ชัยชนะและความสำเร็จ
4. - ทองหลาง หมายถึง เงินทอง
5. - ไผ่สีสุก หมายถึง ความร่มเย็น
6. - ทรงบาดาล หมายถึง ความแข็งแรงมั่นคง ไม่ล้มลงเมื่อเจออุปสรรค
7. - ไม้สัก หมายถึง ศักดิ์ศรีและความมีเกียรติ
8. - ไม้พะยูง หมายถึง การพยุงค้ำจุน
9. - ไม้กันเกรา หมายถึง การขจัดอุปสรรคปัญหาต่าง ๆ ของครอบครัว

คำแนะนำคือต้องหาไม้มงคลทั้ง 9 อย่างมาให้ครบเพื่อความเป็นสิริมงคล ห้ามขาดไม้มงคลชนิดใดชนิดหนึ่ง

• ใบไม้มงคลสำหรับพิธีลงเสาเอกบ้าน

1. - ใบทอง ใบเงิน ใบนาก เสริมทรัพย์สินเงินทอง
2. - ใบทับทิม ขจัดความทุกข์ต่าง ๆ
3. - ใบพลู เสริมยศถาบรรดาศักดิ์
4. - ใบมะรุม เสริมเสน่ห์และความนิยม
5. - ใบมะขาม เสริมความน่าเกรงขาม
6. - ใบยอ ช่วยให้มีคนสรรเสริญ
7. - ใบมะยม เสริมความนิยมรักใคร่
8. - ใบโกศล เสริมบุญกุศลและบารมี
9. - ใบวาสนา เสริมวาสนา
10. - ใบโมก ช่วยให้มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์คุ้มครอง
11. - ใบชวนชม เสริมความมั่งคั่ง ร่ำรวย

ขั้นตอนพิธีลงเสาเอกบ้าน

1. เตรียมเสาเอกบ้านให้เรียบร้อยก่อนถึงวันพิธี โดยนำหน่อกล้วย หน่ออ้อย และผ้าสามสีผูกกับเสาเหล็กที่ใช้เป็นเสาเอกบ้าน
2. วางสายสิญจน์ตั้งแต่โต๊ะหมู่บูชาไปจนถึงบริเวณเสาเอก ขั้นตอนนี้หากไม่มีผู้ทำพิธีโดยเฉพาะ อาจให้ผู้ใหญ่ที่เราเคารพนับถือ หรือเจ้าของบ้านเป็นผู้ทำพิธีก็ได้
3. เจ้าภาพจุดธูปเทียนที่โต๊ะหมู่บูชา อธิษฐานถึงความเป็นสิริมงคล และกราบพระที่โต๊ะหมู่บูชาและโต๊ะเครื่องสังเวยเทวดาให้ช่วยคุ้มครอง
4. ตอกไม้มงคล 9 ชนิดลงไปในหลุมเสาเอก
5. วางแผ่นนาก แผ่นเงิน แผ่นทอง และเหรียญเงินลงไปในหลุม
6. นิมนต์พระสงฆ์พรมน้ำมนต์ โปรยทรายเสกลงที่หลุมเสาเอก เจิมและปิดแผ่นทองที่เสาเอก
7. เจ้าภาพและผู้ร่วมพิธีร่วมกันถือสายสิญจน์และยกเสาเอกให้เรียบร้อย
8. เจ้าภาพโปรยข้าวตอกดอไม้ และแป้งหอมลงที่หลุมเสาเอก

เรียบเรียงเนื้อหาโดย sanook